Ukryty mechanizm w umowach kredytowych
Biorąc kredyt konsumencki, wielu z nas dokładnie analizuje oprocentowanie, RRSO i wysokość miesięcznej raty. Istnieje jednak mechanizm ukryty w niektórych umowach, który może w sposób nieuczciwy i niezgodny z prawem zawyżać całkowity koszt Twojego zobowiązania.
Chodzi o praktykę naliczania odsetek nie tylko od kwoty, którą otrzymałeś na konto, ale również od skredytowanych, pozaodsetkowych kosztów, takich jak prowizje czy opłaty.
Polski Rzecznik Finansowy, instytucja stojąca na straży praw klientów na rynku finansowym, zajął w tej sprawie twarde stanowisko. Opierając się na fundamentalnych aktach prawa unijnego i dotychczasowych wyrokach Trybunału Sprawiedliwości UE, Rzecznik uznaje tę praktykę za niedopuszczalną.
Jak działa mechanizm, który kwestionuje Rzecznik Finansowy?
Mechanizm jest prosty, a jednocześnie bardzo dotkliwy dla portfela konsumenta.
Kredytodawca udziela kredytu, wypłacając na konto klienta określoną kwotę (np. 50 000 zł). Jednocześnie nalicza wysokie koszty pozaodsetkowe, takie jak prowizja czy opłata przygotowawcza (np. 5 000 zł), które są „kredytowane”, czyli doliczane do całkowitej kwoty do spłaty.
Problem pojawia się, gdy bank lub firma pożyczkowa nalicza umowne odsetki nie od 50 000 zł, które faktycznie otrzymałeś, ale od całej sumy 55 000 zł. W efekcie płacisz odsetki od pieniędzy, których nigdy nie miałeś w dyspozycji – płacisz wynagrodzenie (odsetki) od wynagrodzenia (prowizji) kredytodawcy.
Fundament prawny – dwie kluczowe dyrektywy chroniące konsumentów
Stanowisko Rzecznika Finansowego nie jest jedynie opinią, ale ma solidne podstawy w prawie unijnym, które obowiązuje w Polsce.
Dyrektywa 2008/48/WE – Dyrektywa o kredycie konsumenckim
Jest to akt prawny mający na celu ochronę interesów konsumentów i zapewnienie przejrzystości na rynku kredytowym. Dyrektywa ta precyzyjnie definiuje, od jakiej kwoty mogą być naliczane odsetki.
- Zgodnie z jej zapisami (art. 3 lit. j), stopa oprocentowania kredytu może być stosowana wyłącznie do „wypłaconej kwoty kredytu”.
- Rzecznik Finansowy, analizując różne wersje językowe dyrektywy, podkreśla, że sformułowanie to (w wersji angielskiej „amount of credit drawn down”) oznacza całość kwot faktycznie udostępnionych konsumentowi.
- Stanowisko to znajduje potwierdzenie w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE. Przykładowo, w wyroku w sprawie C-377/14 (Radlinger i Radlingerová) Trybunał orzekł, że „całkowita kwota kredytu” i „kwota wypłat” to wyłącznie sumy udostępniane konsumentowi, co wyklucza koszty, które nie są mu fizycznie wypłacane.
Dyrektywa 93/13/EWG – Dyrektywa o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich
To fundamentalny akt prawny chroniący konsumentów przed nieuczciwymi, narzuconymi z góry warunkami w umowach.
Rzecznik Finansowy argumentuje, że postanowienie o naliczaniu odsetek od kosztów kredytu jest właśnie takim nieuczciwym warunkiem.
- Powoduje znaczącą nierównowagę: zmusza konsumenta do płacenia podwójnie – raz w formie prowizji, a drugi raz w formie odsetek od tej prowizji. Jest to „wynagrodzenie od wynagrodzenia”, co rażąco narusza równowagę stron na szkodę klienta.
- Jest nietransparentne: umowa nie wyjaśnia w prosty i zrozumiały sposób, dlaczego konsument płaci odsetki od kwot, za które kredytodawca nie wykonuje żadnego dodatkowego świadczenia. Konsument nie jest w stanie zweryfikować, czy koszty się nie nakładają.
Co to oznacza dla Twojej umowy kredytowej?
Stanowisko Rzecznika Finansowego, poparte twardymi przepisami i wyrokami TSUE, to potężny argument dla każdego konsumenta.
Jeśli Twoja umowa kredytowa zawiera zapisy o naliczaniu odsetek od prowizji lub innych opłat, mogą one zostać uznane za bezprawne.
W konsekwencji może to prowadzić do przeliczenia Twojego zadłużenia, obniżenia przyszłych rat, a w przypadku kredytów już spłaconych – nawet do możliwości ubiegania się o zwrot nadpłaconych środków.
Spłacasz kredyt gotówkowy lub konsumencki? Sprawdź, czy nie płacisz za dużo!
Czujesz, że Twoja umowa kredytowa może zawierać podobne, niekorzystne zapisy?
Nie musisz analizować jej samodzielnie.
Zapraszamy Cię do skorzystania z bezpłatnej analizy i konsultacji z naszym ekspertem.
Sprawdzimy Twoją umowę pod kątem nieuczciwych warunków, takich jak naliczanie odsetek od kosztów pozaodsetkowych.
Ocenimy Twoją sytuację i wskażemy możliwe kroki działania – bez żadnych zobowiązań z Twojej strony.
Wypełnij formularz kontaktowy na stronie www.legarti.pl i dowiedz się, czy możesz płacić mniej.